Trong bóng đá, ném biên (Throw-in) không chỉ là một quy tắc đơn thuần để tái bắt đầu trận đấu, mà còn là một yếu tố chiến thuật quan trọng, đóng góp không nhỏ vào sự thành công của một đội bóng. Một cú ném biên chuẩn xác, mạnh mẽ và thông minh có thể nhanh chóng chuyển từ phòng ngự sang tấn công hoặc tạo ra cơ hội ghi bàn trực tiếp.
Để thực hiện một cú ném biên đúng luật và hiệu quả, cầu thủ không chỉ cần kỹ thuật và sức mạnh mà còn phải tuân thủ những nguyên tắc cụ thể do Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) và Hội đồng Luật Bóng đá Quốc tế (IFAB) quy định. Bài viết này sẽ đi sâu vào kỹ thuật ném biên là gì và hướng dẫn chi tiết cách thực hiện chuẩn xác cho người mới.
Kỹ thuật ném biên là gì? – Định nghĩa và luật cơ bản của ifab
Theo các chuyên gia từ EE 88, ném biên là phương pháp để tái bắt đầu trận đấu sau khi bóng hoàn toàn rời khỏi sân qua đường biên dọc (Touchline).
Nguyên tắc xác định quyền ném biên
- Quyền ném biên thuộc về đội đối phương của cầu thủ chạm bóng cuối cùng trước khi bóng ra khỏi đường biên dọc.
- Vị trí ném biên là tại điểm bóng rời sân, trên đường biên dọc.
Yêu cầu bắt buộc khi thực hiện ném biên
Theo Luật 15 của IFAB, động tác ném biên phải tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện sau:
- Đứng đối diện sân: Cầu thủ phải quay mặt về phía sân đấu.
- Một phần của mỗi bàn chân: Cầu thủ phải giữ một phần của cả hai bàn chân chạm đất, có thể là nằm trên đường biên hoặc bên ngoài đường biên dọc.
- Sử dụng hai tay: Phải sử dụng cả hai tay để cầm bóng.
- Qua đầu: Bóng phải được ném từ phía sau và qua khỏi đầu.
- Động tác liên tục: Động tác ném phải liên tục, không được ngắt quãng hay làm động tác giả.
Nếu không tuân thủ bất kỳ điều kiện nào trên, đó sẽ được tính là lỗi ném biên (Foul Throw), và quyền ném biên sẽ chuyển sang đội đối phương.
Hướng dẫn kỹ thuật ném biên chuẩn xác
Để thực hiện một cú ném biên chuẩn xác và đạt được lực tối đa, cầu thủ cần tập luyện nhuần nhuyễn hai kỹ thuật chính là ném tại chỗ và ném có đà.
Kỹ thuật ném biên tại chỗ (Standing Throw-in)
Kỹ thuật này được áp dụng khi cần thực hiện nhanh hoặc khi cầu thủ muốn tập trung vào độ chính xác hơn là cự ly:
Tư thế chuẩn bị
- Định vị cơ thể: Cầu thủ đứng đối diện sân, hướng mặt về nơi bóng sẽ được ném đến. Hai chân mở rộng ngang vai, có thể đặt song song hoặc chân trước chân sau nhẹ.
- Tạo thế cánh cung: Hạ thấp đầu gối nhẹ, ngả thân người về phía sau, tạo thành hình dạng cánh cung, tích lũy lực ném.
Cách cầm bóng
- Hai tay nắm bóng: Sử dụng cả hai tay để nắm lấy phần sau của quả bóng.
- Vị trí ngón tay: Hai ngón cái đặt sát nhau, ngay phía sau tâm bóng. Các ngón tay còn lại xòe rộng và dàn đều trên bề mặt bóng để kiểm soát hướng và lực.
Thực hiện động tác ném
- Kéo bóng ra sau: Khuỷu tay co lại, nhẹ nhàng đưa bóng ra phía sau đầu, bóng nên ở vị trí cao hơn vai.
- Tạo lực: Sử dụng lực từ hai chân đẩy xuống mặt đất (tương tự như bật nhảy), duỗi thẳng lưng và tay đồng thời đưa bóng từ phía sau ra phía trước.
- Thời điểm nhả bóng: Khi bóng vượt qua đầu, dùng lực cổ tay và ngón tay để tạo tốc độ và độ xoáy cho bóng, hướng vào mục tiêu.
- Yêu cầu luật: Tuyệt đối không được nhấc cả hai chân khỏi mặt đất trong suốt quá trình ném. Chân có thể rê dưới mặt đất (drag) nhưng phải duy trì tiếp xúc.
Kỹ thuật ném biên có đà (Running Throw-in)
Đây là kỹ thuật được sử dụng để tạo ra lực và cự ly ném xa nhất, biến ném biên thành một quả tạt dài vào vòng cấm đối phương.
Tư thế chuẩn bị
- Lấy đà: Cầu thủ lùi lại khoảng 3-5 bước, cầm bóng trước ngực.
- Tạo thế: Khi bắt đầu chạy, đưa bóng ra sau đầu và ngả thân người nhẹ về phía sau (tạo thế cánh cung) ngay trong quá trình chạy.
Bước chạy cuối cùng
- Đặt chân: Trong bước chạy cuối cùng, cầu thủ đặt chân xuống đất, giữ cho chân liên tục tiếp xúc với mặt sân để tạo điểm tựa và tuân thủ luật.
- Chuyển động: Chuyển động chạy đà phải chuyển thành lực đẩy cơ thể về phía trước (hơi chúc thân người).
Thực hiện động tác ném
- Dùng tay cầm bóng, thực hiện động tác giống hệt kỹ thuật ném tại chỗ, nhưng lực ném được bổ sung từ tốc độ chạy đà và quán tính cơ thể.
- Đảm bảo động tác ném biên được thực hiện một cách liên tục và nhịp nhàng.
Lưu ý quan trọng: Từ khi đặt chân xuống đất trong bước chạy cuối cùng cho đến khi bóng rời khỏi tay, chân không được rời khỏi mặt đất. Đây là lỗi phổ biến nhất và nghiêm trọng nhất khi ném biên có đà.
Những lỗi ném biên phổ biến và hình phạt
Nếu cầu thủ thực hiện ném biên phạm lỗi, trọng tài sẽ thổi phạt và trao quyền ném biên cho đội đối phương. Các lỗi thường gặp bao gồm:
- Không giữ hai chân chạm đất: Nhấc một hoặc cả hai chân lên khỏi mặt đất khi ném.
- Không sử dụng hai tay: Chỉ dùng một tay để ném bóng (thường xảy ra khi cố ném xa).
- Ném không qua đầu: Động tác ném bóng không đi qua khỏi mặt phẳng của đầu.
- Đứng sai vị trí: Ném cách xa vị trí bóng ra ngoài sân một cách rõ rệt.
- Chạm bóng hai lần: Cầu thủ ném biên chạm bóng lần nữa trước khi bóng chạm một cầu thủ khác. (Lỗi này bị phạt bằng quả phạt gián tiếp cho đối phương).
Lưu ý: Một cầu thủ không thể bị ghi nhận việt vị (Offside) trực tiếp từ quả ném biên.
Ném biên và vai trò chiến thuật trong bóng đá hiện đại
Trong bóng đá hiện đại, các huấn luyện viên đã nhận ra rằng ném biên không chỉ là một cách tái bắt đầu trận đấu, mà là một vũ khí tấn công tiềm năng.
Ném biên tấn công (Offensive Throw-in)
Các đội thường sử dụng ném biên để tạo lợi thế quân số hoặc cự ly ném vào vòng cấm (như cách đội Liverpool dưới thời HLV Jürgen Klopp sử dụng huấn luyện viên ném biên Thomas Gronnemark).
- Tạo cơ hội ghi bàn trực tiếp: Sử dụng kỹ thuật ném có đà để đưa bóng thẳng vào khu vực cấm địa, biến ném biên thành một quả tạt, tạo ra tình huống tranh chấp bóng bổng.
- Phản công nhanh: Ném nhanh và chính xác vào khoảng trống cho cầu thủ tuyến trên bứt tốc.
Ném biên phòng ngự (Defensive Throw-in)
Khi ném biên gần khu vực phòng ngự, mục tiêu là giữ bóng, kéo giãn đội hình đối phương và luân chuyển bóng một cách an toàn.
- Luân chuyển bóng: Ném ngắn và chính xác cho đồng đội để thiết lập kiểm soát bóng, tránh để mất bóng ở khu vực nguy hiểm.
- Giữ nhịp: Sử dụng ném biên để giảm tốc độ trận đấu, giúp các đồng đội có thời gian tái tổ chức đội hình.
Tóm lại, kỹ thuật ném biên là gì? Đây là một kỹ năng cơ bản nhưng đòi hỏi sự chính xác và tuân thủ luật nghiêm ngặt. Việc thành thạo kỹ thuật ném biên chuẩn xác không chỉ giúp đội bóng tránh bị mất quyền kiểm soát mà còn mở ra những phương án tấn công bất ngờ và hiệu quả.
